آزادراه تهران شمال، یکی از بزرگ ترین و مهم ترین پروژه های راه سازی و عمرانی ایران است که هدف آن تسهیل دسترسی به شهرهای شمالی کشور و کاهش زمان سفر از تهران به مناطق مختلف شمالی، به خصوص چالوس و نوشهر، می باشد. این آزادراه، در سه استان تهران، البرز و مازندران ساخته شده است و به عنوان یکی از پروژه های استراتژیک زیرساختی در کشور شناخته می شود.
تاریخچه طراحی و ساخت آزادراه تهران شمال
طراحی پروژه آزادراه تهران شمال، از سال ۱۳۵۳ آغاز شد. در این سال ها، وزارت راه و ترابری برای انتخاب بهترین طرح، مسابقه ای برگزار کرد و گروهی متشکل از نمایندگان وزارت راه و سازمان مدیریت و برنامه ریزی، طرحی را انتخاب کردند که به لحاظ اجرایی و فنی مناسب ترین گزینه بود. با این حال، به دلیل وسعت پروژه و چالش های مختلف، راه اندازی این آزادراه در اولویت اجرایی قرار نگرفت. پس از چندین سال، در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ ساخت منطقه چهار این آزادراه آغاز شد و این بخش به بهره برداری رسید. در نهایت، ساخت بخش های مختلف ادامه پیدا کرد تا در سال ۱۳۹۳ ساخت منطقه یک آزادراه آغاز شد و در سال ۱۳۹۸، بهره برداری آزمایشی از بخش اول آزادراه تهران شمال صورت گرفت.
سیستم پرداخت الکترونیکی عوارض آزادراه تهران شمال
یکی از مهم ترین ویژگی های آزادراه تهران شمال، سیستم پرداخت الکترونیکی عوارض است. این سیستم، به رانندگان این امکان را می دهد که بدون نیاز به توقف و به صورت آنلاین، عوارض مربوط به آزادراه را پرداخت کنند. این ویژگی، موجب کاهش زمان سفر و جلوگیری از ایجاد صف های طولانی در هنگام پرداخت عوارض می شود. در نتیجه، مسافران و رانندگان می توانند بدون معطلی و به راحت ترین شکل ممکن، از این مسیر استفاده کنند.
خدمات ما: رزرو تاکسی بین شهری
مسیر و ورودی های آزادراه تهران شمال
آزادراه تهران شمال، برای تأمین ارتباط سریع و مطمئن بین مناطق مرکزی و شمالی کشور طراحی شده است. این آزادراه، بخشی از آزادراه سراسری شمال جنوب است که به عنوان کوتاه ترین مسیر ارتباطی میان دریای خزر و خلیج فارس شناخته می شود و در ترانزیت منطقه ای، نقش مهمی ایفا خواهد کرد. آزادراه تهران شمال، از ورودی های مختلفی برخوردار است؛ که مسیر آن از تهران آغاز شده و به مناطق شمالی کشور مانند نوشهر و چالوس متصل می شود. این آزادراه در واقع به عنوان یک مسیر میان بر، زمان سفر به استان مازندران را به صورت چشمگیری کاهش می دهد.
اهمیت ترانزیتی و اقتصادی آزادراه تهران شمال
آزادراه تهران شمال، نه تنها در تسهیل سفرهای داخلی نقش دارد، بلکه به عنوان یک پروژه ترانزیتی مهم نیز شناخته می شود؛ که به تسهیل ارتباطات تجاری و اقتصادی بین ایران و کشورهای همسایه شمالی کمک خواهد کرد. با تکمیل این پروژه، امکان انتقال کالا و مسافر از طریق این مسیر، به راحتی فراهم شده و همچنین مسیرهای جایگزین برای گردشگران و مسافران نیز در دسترس قرار می گیرد.
قطعات مختلف آزادراه تهران شمال
آزادراه تهران شمال، به صورت کلی به چهار قطعه تقسیم می شود؛ که هر یک از این قطعات نقش ویژه ای در تسهیل رفت وآمد در مناطق مختلف ایفا می کنند.
· قطعه اول) از بزرگراه شهید همت تا دوآب شهرستانک
قطعه اول آزادراه تهران شمال که به عنوان اولین بخش از این پروژه احداث شد، در سال ۱۳۷۵ کلنگ زنی شد و در بهمن ۱۳۹۸ به بهره برداری رسید. این بخش از تقاطع غیرهمسطح، با بزرگراه شهید همت و بزرگراه آزادگان آغاز می شود و پس از عبور از مناطق مختلفی مانند کن، سولقان و توچال، به منطقه دوآب شهرستانک می رسد. در این قطعه، ۱۶ تونل وجود دارد که عبور از مناطق کوهستانی و صعب العبور را ممکن می سازد. این بخش از آزادراه، به دلیل عبور از مناطق کوهستانی و داشتن مسیرهای پیچ در پیچ، یک چالش فنی بزرگ به شمار می آمد؛ که به خوبی با احداث تونل ها و پل ها مدیریت شد.
· قطعه دوم) دره سرهنگ تا پل زنگوله
قطعه دوم آزادراه تهران شمال، از دره سرهنگ شروع شده و به پل زنگوله می رسد. این بخش، حدود ۲۲ کیلومتر طول دارد و با هدف کاهش زمان سفر و مسافت طراحی شده است. این بخش از آزادراه، موجب کاهش حدود ۵ کیلومتر از مسیر فعلی می شود که خود تأثیر زیادی در کاهش زمان سفر به شمال کشور داشته و آغاز عملیات احداث آن نیز، از خرداد ۱۳۹۶ آغاز شده است.
· قطعه سوم) پل زنگوله تا مرزن آباد
قطعه سوم آزادراه تهران شمال، از پل زنگوله آغاز شده و به سه راهی دشت نظیر و مرزن آباد می رسد. این بخش، به طول ۴۷ کیلومتر، یکی از بخش های مهم آزادراه است که هنوز عملیات احداث آن آغاز نشده است؛ اما در صورت تکمیل، امکان دسترسی سریع تر و ایمن تر به مناطق شمالی را فراهم خواهدکرد.
· قطعه چهارم) دشت نظیر تا تنکابن
قطعه چهارم آزادراه تهران شمال، از دشت نظیر آغاز شده و به تنکابن می رسد. ساخت این بخش از آزادراه، از سال ۱۳۷۵ آغاز شده و از سال ۱۳۹۱ به بهره برداری رسید. این قطعه، حدود ۲۰ کیلومتر طول دارد و با عبور از ارتفاعات البرز و اتصال به جاده کرج-چالوس و سپس به کمربندی چالوس-تنکابن، نقشی حیاتی در اتصال پایتخت به شهرهای شمالی و تسهیل تردد در این مناطق ایفا می کند.
مزایای آزادراه تهران شمال
· کاهش مسافت و زمان سفر
یکی از اصلی ترین مزایای آزادراه تهران شمال، کاهش مسافت بین تهران و مناطق شمالی کشور است. این آزادراه، مسیر را به میزان حدود ۶۵ کیلومتر کوتاه تر نموده و با کاهش زمان سفر از ۴.۵ ساعت به ۱.۵ ساعت در روزهای عادی، باعث می شود تا مردم بتوانند سفرهای خود را سریع تر و راحت تر سپری کنند.
· صرفه جویی در سوخت و کاهش آلودگی هوا
با توجه به کاهش مسافت و زمان سفر، مصرف سوخت نیز به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. این کاهش مصرف سوخت، می تواند به صرفه جویی حدود ۳۵ درصدی در مصرف سوخت منجر شود که معادل ۸۶ میلیون لیتر در سال است. همچنین، این آزادراه با کاهش ترافیک و افزایش سرعت حرکت خودروها، به کاهش آلاینده های سوخت خودروها و در نتیجه کاهش آلودگی هوا کمک شایانی می کند.
· توسعه صنعت گردشگری و کشاورزی
آزادراه تهران شمال، علاوه بر بهبود حمل ونقل، موجب توسعه صنعت گردشگری و کشاورزی در مناطق شمالی کشور نیز شده است. این آزادراه، با تسهیل دسترسی به جاذبه های گردشگری مناطق شمالی، به رشد صنایع کشاورزی و گردشگری نیز کمک فراوانی کرده است.
· کاهش استهلاک وسایل نقلیه
کاهش ترافیک و افزایش سرعت حرکت خودروها، باعث کاهش استهلاک وسایل نقلیه می شود؛ که این موضوع، نه تنها به کاهش هزینه های نگهداری خودروها می انجامد، بلکه عمر مفید وسایل نقلیه را نیز به صورت قابل توجهی افزایش خواهدداد.
کلام آخر
آزادراه تهران شمال، یکی از پروژه های زیرساختی حیاتی در ایران است که علاوه بر مزایای قابل توجه خود در زمینه حمل ونقل، بهبود شرایط محیطی و توسعه اقتصادی را نیز به همراه دارد. این آزادراه، با کاهش مسافت و زمان سفر، به تسهیل ارتباطات میان تهران و شمال کشور کمک نموده و تأثیرات مثبت زیادی در اقتصاد، محیط زیست و صنعت گردشگری خواهد داشت.
